Klimaatverandering is verandering van het klimaat op aarde als gevolg van natuurlijke oorzaken of door activiteiten van de mens. Tegenwoordig staat vooral de opwarming van de aarde in de belangstelling. De opwarming van de aarde is vooral te wijten aan de activiteiten van de mens, maar de manier waarop en de mate waarin de klimaten veranderen is moeilijk te zeggen. Dat het wereldwijd warmer wordt is wel duidelijk, maar in sommige gebieden kan het ook juist kouder worden door verandering van de gemiddelde ligging van de hoge- en lagedrukgebieden en dus van de gemiddelde windrichting.

Er zijn verschillende oorzaken voor de verandering van het klimaat, zo heb je natuurlijke- en menselijke factoren. Een van de meest besproken natuurlijke oorzaken zijn CO2 uitstoot. Zo is er CO2 uitstoot door bijvoorbeeld vulkaanuitbarstingen, de verschuiving van de continenten heeft door de jaren heen ook veel invloed gehad op de temperatuur op aarde. Door de vulkaanuitbarstingen komt er CO2 vrij, waardoor de aarde weer opwarmt. Ook is er sprake van El Niño. El Niño zorgt voor opwarming van het zeewater langs de evenaar in de oostelijke Stille Oceaan. Dit verschijnsel zorgt voor wereldwijde afwijkingen in neerslag en temperatuur. Ook maken mensen ook een groot deel uit van het klimaatverandering. Zo zorgen mensen voor het versterkt broeikaseffect, dit behoort tot een menselijk oorzaak voor klimaatverandering. Sinds de Industriële Revolutie maken de mensen een groter deel uit aan de oorzaken voor klimaatverandering. Door industrie, ontbossing, verkeer, energieverbruik in het huishouden, landbouw en veeteelt brengt de mens extra broeikasgassen in de atmosfeer. Door de toename van de concentratie van broeikasgassen wordt het broeikaseffect van de dampkring versterkt. Dit versterkte broeikaseffect leidt tot een warmer klimaat en meer neerslag. Ook zijn er de aërosolen, stofdeeltjes in de atmosfeer die, naast CO2, in grote hoeveelheden vrijkomen bij verbranding van fossiele brandstoffen en hout. Sommige aërosolen hebben een koelende invloed op het klimaat doordat die zonnestralen absorberen waardoor er minder licht de aarde kan bereiken, dit wordt ook wel ‘global dimming’ genoemd. Ook hebben aërosolen een opwarmend effect, omdat sommige deeltjes op de aarde liggen, zo ook op bijvoorbeeld ijs en als die aërosolen licht opnemen smelt uiteindelijk het ijs. Een paar voorbeelden van gevolgen van klimaatverandering zijn temperatuurstijging, zeespiegelstijging, veranderen van neerslagpatronen, minder drinkwater beschikbaar door droogte en biodiversiteit verandert, doordat niet alle planten en dieren kunnen leven in hogere temperaturen en ook kan de klimaatverandering gevolgen hebben op onze gezondheid door het ontstaan van nieuwe ziektes.

Het klimaat is nooit stabiel geweest. De aarde is ongeveer 4,6 miljard jaar oud en in die tijd hebben er ontelbare natuurlijke klimaatveranderingen plaatsgevonden. Zo zijn er verschillende periodes geweest waarin de aarde bijna volledig bedekt was met sneeuw en ijs. Er zijn ook periodes geweest waarin de aarde veel warmer was dan vandaag bijvoorbeeld in de tijd van de dinosaurussen (150 tot 65 miljoen jaar geleden).

Zo’n 2,7 miljoen jaar geleden begon er een periode van cyclische overgangen van ijstijden naar tussen-ijstijden (warmere periodes) die elkaar ongeveer om de 100.000 jaar afwisselen. Momenteel zitten we in een tussen-ijstijd. Wetenschappers hebben die de naam "Holoceen” gegeven.

Om de klimaatverandering te voorkomen is de klimaatagenda opgesteld. De klimaatagenda is er ook om ons aan te passen aan onvermijdelijke gevolgen. De klimaatagenda bevat het te voeren klimaatbeleid tot 2030. In de klimaatagenda staan verschillende plannen om de klimaatverandering in Nederland en wereldwijd aan te pakken. Ook staan er verschillende plannen om de klimaatverandering te voorkomen door bijvoorbeeld duurzame industrie, energie, landbouw en vervoer. Om de gevolgen van klimaatverandering zo klein mogelijk te houden, moet de overheid maatregelen nemen en dat noemen wij het klimaatbeleid van Nederland. Het klimaatbeleid van Nederland richt zich op de maatregelen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. Er zijn zo bijvoorbeeld maatregelen voor waterveiligheid, zoetwatervoorziening, landbouw, natuur en gezondheid. Dit kunnen wij bereiken door het bouwen van dijken en steden kunnen bijvoorbeeld meer bomen en groen planten die bestand zijn tegen hogere temperaturen.

Ook word er gekeken voor maatregelen voor de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen, zodat het klimaat minder snel verandert. Dit zou mogelijk kunnen worden door over te stappen van fossiele brandstoffen op duurzame energiebronnen. Zoals wind- en zonne-energie. Er moet nog veel gebeuren om de vermindering in de uitstoot van broeikasgassen te realiseren. Daarvoor is de inzet van overheid, bedrijven en burgers hard nodig. Gelukkig is er veel mogelijk op het gebied van energiebesparing en duurzame energie om dit te realiseren.